Het is niet fijn om altijd een nieuw voorschrift voor een bril te moeten halen voor je kind. Helaas is dit vaak het geval, omdat een progressieve vorm van bijziendheid vaker voorkomt dan vroeger, en meer uitgesproken is.

Maar wat als we die bijziendheid konden afremmen zonder snelle toename? Dit zou op een dag wel kunnen volgens recente studies uitgevoerd in Singapore.

Ze hebben ontdekt dat een lichte dosis atropine oogdruppels, geneesmiddelen die vooral gebruikt worden tijdens de behandeling voor een lui oog, ook efficiënt kan zijn voor hoge bijziendheid, ook wel myopie genoemd.

Wetenschappers hebben hiervoor een 5 jaar durend onderzoek gedaan met oogdruppels. Uit het wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat atropine druppels 0.01% veilig de ontwikkeling van myopie bij behandelde kinderen afremt met 50%. Ook algemeen lichamelijke bijwerkingen komen zeer weinig voor bij het toedienen van deze druppels in het oog.

“Al sinds lange tijd weten we dat een behandeling met atropine oogdruppels helpen toenemende myopie in het oog zwak af te remmen. We kunnen nu echter vaststellen dat de druppels niet alleen het meest effectief zijn om bijziendheid af te remmen, maar ook nog eens veilig,” zei Dr. Donald T. Tan, RCS, FRCOphth, hoofd onderzoeken en professor oftalmologie in het Singapore Eye Research Institute en het Singapore National Eye Centre.

Deze studies suggereren dat de druppels het potentieel hebben om een efficiënte medicamenteuze behandeling te zijn tegen de wereldwijde bijziendheid.

“Gecombineerd met andere ontdekkingen/uitvindingen, kan de medicamenteuze behandeling met Atropine als oogdruppel een grote hulp zijn in het voorkomen van serieuze visuele ongemakken in het oog door myopie bij kinderen wereldwijd,” zegt Dr. Tan.

De myopie “epidemie”

Bijziendheid of myopie is in de laatste decennia dramatisch gestegen en blijft een wereldwijde hoofdoorzaak van visuele afwijking. In de US, is er bij ongeveer 42% van de bevolking myopie waargenomen, waar er in de jaren ’70 dit maar 25% was. Bij de ontwikkelde Aziatische landen is dat zelfs 80 tot 90%.

De grootste zorg over myopie bestaat er echter niet in hoeveel mensen er wereldwijd een bril of lenzen nodig hebben om te zien. Mensen met een zware myopie hebben een grotere kans op ernstige gevolgen en aandoeningen zoals netvliesloslating, myope maculadegeneratie, strabisme (strabismus), hoge oogdruk, vroegtijdige cataract (staar) en glaucoom. Dit kan allemaal tot blijvende slechtziendheid leiden.

Oogartsen onderzoeken de ontwikkeling van myopie en testen verschillende methoden, waaronder Atropine-druppels, om deze tegen te gaan.

bijziend oog

De verschillende oorzaken van bijziendheid

Erfelijke factoren

Wetenschappers weten al heel lang dat hoge myopie erfelijk is. Welke genen precies verantwoordelijk zijn voor deze aandoening, wordt nu nog onderzocht. Het risico op hoge bijziendheid bij je kind is groter als een ouder bijziendheid heeft.

Omgevingsfactoren

Ook omgevingsfactoren zouden een rol spelen bij bijziendheid:

  • Bij de meeste kinderen veroorzaakt langdurig lezen (meer dan 30 minuten) vermoeide ogen, wat kan leiden tot bijziendheid.
  • Het lezen van materiaal binnen 30 cm van de ogen vergroot het risico op bijziendheid bij kinderen. Ouders kunnen het risico verminderen door na 30 minuten lezen een pauze van vijf minuten te nemen en ervoor te zorgen dat het boek niet te dicht bij het kind wordt gehouden. Bijziendheid is waarschijnlijker als een kind vaak dicht bij zijn boeken zit.

kind bijziend door smartphone

Risico’s van myopie

De groei van het oog vindt plaats tijdens de tienerjaren. De complicaties zijn vaak ernstiger. Een gemiddeld oog is 23 mm lang en een myoop oog is 30 mm.

Als de ooglengte toeneemt tot meer dan 26 mm of de brilsterkte hoger is dan -6, word je als hoog bijziend beschouwd. Na verloop van tijd kan een lang oog leiden tot verdunning van het netvlies, wat kan leiden tot problemen zoals slijtage, bloeding of netvliesloslating

Het is ook mogelijk voor kinderen om cataract (staar) te ontwikkelen of schade aan het oog ledemaat en netvlies. Bijna de helft van de volwassenen die lijden aan hoge myopie hebben later een visueel probleem.

Hoe kan je bijziendheid bij je kinderen helpen voorkomen?

Als je bijziendheid bij je kinderen wilt voorkomen of verminderen, zorg er dan voor dat ze veel buiten spelen.

Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat kinderen die veel tijd buiten spelen een minder lang oog hebben en dus minder bijziendheid hebben. Het is dus een goed idee voor kinderen die risico lopen op een myoop oog om zo veel mogelijk tijd buiten door te brengen en te sporten.

De behandeling met Atropine oogdruppels

Je kan je kind helpen door elke dag voor het slapen gaan elk oog met Atropine oogdruppels te druppelen. Je hoeft alleen het bijziend oog te druppelen als je kind de aandoening aan één oog heeft. Je orthoptist of oogarts zal je laten weten welk oog moet worden behandeld. Hoelang je het moet gebruiken hangt af van de leeftijd en de brilsterkte. Het flesje oogdruppels kan je bij je eigen apotheek afhalen.

atropine oogdruppels

Hoe werkt Atropine?

Een behandeling met Atropine remt de groei van het oog. Het gemiddeld oog kan korter worden. Het gebruik vermindert de zichtbaarheid en het wazig zien dat ontstaat wanneer een oog groeit. Atropine oogdruppel is het meest effectief bij mensen met blanke huid en mensen met lichtere ogen in vergelijking met mensen met donkere ogen en donkere huid.

Duur van de behandeling

De behandeling met Atropine hangt af van de leeftijd en de brilsterkte of sterkte van de zachte contactlenzen. Wij zullen de vooruitgang van de brilsterkte van de patiënt bij elke afspraak controleren.

Als je kind ondanks de medicamenteuze behandeling een plotselinge stijging van de optische correctie vertoont, kan je worden gevraagd geleidelijk aan een hogere dosering Atropine toe te dienen.

Het zicht kan dan even wazig worden van dichtbij en het oog kan wat lichtgevoeliger zijn. Een multifocale bril en eventueel meekleurende glazen zijn dan noodzakelijk.

behandeling met atropine oogdruppels

Wat doe je bij een vergeten dosis?

Ben je een dosis vergeten? Dan hangt het af wanneer je de vergeten dosis ontdekt en of je alsnog kunt doorgaan met Atropine druppelen.

Als het nog minstens 8 uur duurt voordat de volgende dosis moet worden toegediend, dan mag je de vergeten dosering overslaan. Op elk moment daarvóór kan de vergeten dosis alsnog worden toegediend door deze alsnog te druppelen.

Bijwerkingen en complicaties Atropine druppels

Atropine oogdruppels worden al eeuwenlang gebruikt. Zelfs bij langdurig gebruik, zijn er bijna geen lichamelijke bijwerkingen waargenomen en geen ernstige gevolgen gezien. Het medicijn is een stof die van nature voorkomt in bepaalde plantensoorten

Het is belangrijk dat je op de hoogte bent van de mogelijke bijwerkingen bij deze medicamenteuze behandeling. Strikte controle dient plaats te vinden door een orthoptist of oogarts. Hij of zij kan de juiste brilsterkte exact bepalen en de druppels voorschrijven.

Sommigen krijgen de volgende bijwerkingen als ze een hogere dosis Atropine nemen:

Last hebben van licht

Tijdens het gebruik van druppels Atropine kan je overgevoelig zijn voor fel licht. Bij lichtgevoeligheid is het prettig om een goede zonnebril of meekleurende bril te dragen als het buiten zonnig is.

Waziger zien

De behandeling met Atropine oogdruppels ontspannen de spieren die het oog gebruikt om scherp te stellen. Je kind kan wazig zien tijdens het gebruik van de oogdruppels. Dit maakt lezen moeilijker. Je kan dit probleem oplossen door ze een leesbril, bifocale brillen of een multifocale bril te laten dragen of door helemaal geen bril te dragen tijdens het lezen.

Overige bijwerkingen

Slechts 1% van de patiënten heeft last van:

  • Huiduitslag
  • Rode ogen
  • Snelle hartslag (hartkloppingen)
  • Gedragsstoornissen
  • Droge mond
  • Koorts
  • Heftige oogpijn
  • Overgevoeligheid aan het oog
  • Oogirritatie (roodheid, jeuk, zwelling)
  • Hoofdpijn
  • Duizeligheid
  • Verwardheid
  • Zwelling aan het oog

Als je kind één van deze lichamelijke bijwerkingen of aandoeningen ondervindt, stop dan met het gebruik van Atropine oogdruppels en neem contact met ons op.

Is Atropine gevaarlijk?

Is het gebruik van Atropine gevaarlijk? In verschillende grote studies werden geen ernstige bijwerkingen gevonden wanneer atropine als oogdruppel langdurig werd gebruikt. Het is echter belangrijk om op de hoogte te zijn van mogelijke bijwerkingen. Het wordt patiënten met overgevoeligheid voor de druppels of het syndroom van Down afgeraden gebruik Atropine te gebruiken.

Atropine is enkel een giftige stof als het in grote doses via de mond wordt ingenomen. Het mag absoluut niet worden gedronken. Als je borstvoeding wilt geven, overleg dan met jouw arts voordat je dit medicijn gebruikt.

Houd de oogdruppels dus buiten het bereik van kinderen om hun veiligheid te waarborgen.

Een bekend geneesmiddel, een nieuw gebruik

Oogartsen gebruiken al meerdere jaren Atropine oogdruppels van 1% bij de behandeling van een lui oog, of amblyopie, als alternatief voor de oogplakker.

Oogartsen in Azië hebben sinds de jaren ’80 onderzocht of Atropine druppels helpen tegen myopie. Sinds de jaren 2000 zijn er geen serieuze studies gedaan naar de efficiëntie of veiligheid van dit medicijn. Desondanks schrijven sommige artsen Atropine voor in verschillende concentraties voor hoge myopie.

Bij hoge dosering verwijdt het de pupil gedurende een week, wat leidt tot ongewenste neveneffecten zoals wazig zicht en lichtgevoeligheid.

“Welk kind wilt grote pupillen, met lichtgevoelige ogen en de onmogelijkheid om te lezen zonder bril voor bijna heel de kindertijd?” zegt David Hunter, M.D., Ph.D., diensthoofd in Boston Childrens’ Hospital en professor in Harvard Medical School. “Het opwindende over deze laatste studie is dat met een lagere concentratie de neveneffecten zeer minimaal zijn.”

Het meest recente wetenschappelijk onderzoek evalueerde lagere concentratie, middelmatige dosissen en hogere doseringen atropine over een relatief lange periode van 5 jaar. De groep van dr. Tan kwam tot de veronderstelling dat de laagste dosis de minste bijziendheid gaf in de tijdsspanne van 5 jaar. De verwijding van de pupil was minder dan 1 mm lang, met weinig tot geen gezichtsvermogen verlies voor dichtbij.

oogdruppels

De precieze methode waarop Atropine als oogdruppel een remmend effect op toenemende myopie heeft is echter nog onbekend.

Meer onderzoek is nodig om te bepalen of de behandeling met Atropine oogdruppels veilig is en hoe lang deze moeten worden gebruikt, terwijl er bijkomende onderzoeken regelmatig gedaan worden in Europa en Japan om deze antwoorden te vinden.

“Het is een veelbelovende methode om de ontwikkeling van myopie te vertragen. Het werkt goed in mijn eigen praktijk,” zegt K. David Epley, M.D., een pediatrische oogarts van Seattle en een medische woordvoerder voor the American Academy of Ophthalmology.

Dr. Tan zijn onderzoek is gepresenteerd in november op de jaarlijkse bijeenkomst van American Academy of Ophthalmology, AAO 2015. Op zoek naar een kinderoogarts? Neem contact met ons op!